Hóa đơn điện tử: Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?
Nghị định 70/2025/NĐ-CP chính thức yêu cầu hộ và cá nhân kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử từ ngày 1/6/2025. Với nhiều tiểu thương, đây là thách thức không nhỏ. Tại Tọa đàm “Đồng hành cùng hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ trong kỷ nguyên số” do báo Kinh tế đô thị tổ chức sáng 25/9/2025, giới chuyên gia cho rằng khi chuyển sang kê khai minh bạch, hộ kinh doanh, tiểu thương sẽ dễ tiếp cận vốn hơn, mở rộng kinh doanh và tránh rủi ro pháp lý. Đây là cơ hội để tiểu thương thoát khỏi “vòng khép kín của buôn bán nhỏ lẻ.”
Nghe đến phần mềm, hoá đơn là băn khoăn
Từ ngày 1/6/2025, Nghị định 70/2025/NĐ-CP (Nghị định 70) quy định mọi hộ và cá nhân kinh doanh phải sử dụng hóa đơn điện tử, với nhóm có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm cần kết nối máy tính tiền trực tiếp với cơ quan thuế. Mục tiêu là minh bạch hóa hoạt động kinh doanh và tạo sân chơi công bằng. Tuy nhiên, với hàng triệu hộ nhỏ lẻ vốn quen quản lý thủ công, yêu cầu mới dễ khiến họ bỡ ngỡ, từ việc đầu tư thiết bị, học cách xuất hóa đơn, cho đến làm quen với khái niệm quản lý doanh thu theo chuẩn mực mới.
Chị Nguyễn Vân Hằng – tiểu thương bán phụ kiện tại chợ Đồng Xuân chia sẻ : xưa nay buôn bán kinh doanh đều quen viết tay, ghi sổ nay được quán triệt phải dùng máy tính tiền, phần mềm, hóa đơn điện tử là ngợp, chưa kể, muốn xuất hoá đơn thì phải mua máy, lại tốn tiền.
Chị Hoàng Vân -tiểu thương kinh doanh quần áo ở tầng 1 chợ Đồng Xuân trao đổi, thế hệ trẻ còn thạo máy móc, chứ thế hệ 7x cứ nói đến công nghệ, chuyển đổi số có cái ngại nhất định.
Đại diện Công ty CP Chợ Đồng Xuân, ông Nguyễn Hà Thanh – Phó Tổng giám đốc nhấn mạnh: Chợ truyền thống như Đồng Xuân đang đứng trước cơ hội lớn để đổi mới, nhưng cũng cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ công nghệ và chính sách. Việc ứng dụng thanh toán số và hóa đơn điện tử không chỉ giúp tiểu thương minh bạch hoạt động mà còn nâng cao uy tín, tạo lợi thế trong cạnh tranh với các kênh bán hàng hiện đại.
Ở góc độ quản lý địa phương, bà Nguyễn Hồng Trang – Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Hoàn Kiếm thông tin, riêng phường Hoàn Kiếm hiện có hơn 1.000 hộ kinh doanh và khoảng 400 doanh nghiệp nhỏ đang hoạt động tích cực, đóng góp vào doanh thu và thương hiệu thương mại - dịch vụ của khu vực trung tâm Thủ đô. Đây là bộ phận chịu áp lực phải thích nghi với Nghị định 70. Do vậy phường cũng tăng cường tuyên truyền với hộ kinh doanh để họ hiểu về vai trò, vị trí, lợi ích của việc chuyển đổi là gì, giúp cho hộ kinh doanh như thế nào. Bên cạnh đó, phường cũng phải tìm kiếm các doanh nghiệp kinh doanh về công nghệ, giải pháp để làm cầu nối, giúp người dân. Hiện nay, các hộ kinh doanh muốn chuyển đổi nhưng không biết chọn doanh nghiệp nào là uy tín, hiệu quả để đặt niềm tin và gắn bó lâu dài. Chính vì vậy, phường nhận định, vai trò của chính quyền trong việc hỗ trợ hộ kinh doanh nằm ở việc giới thiệu doanh nghiệp uy tín, chất lượng, hướng dẫn, hỗ trợ người dân.
Ở chiều tích cực hơn, nhiều chuyên gia cho rằng đây là cơ hội để thay đổi tư duy kinh doanh. Bà Lê Yến – Giám đốc Công ty Tư vấn Thuế Hà Nội (Hanoitax) phân tích: Thói quen lâu năm khiến nhiều người e ngại, nhưng nếu chuyển sang kê khai minh bạch, họ sẽ dễ tiếp cận vốn hơn, mở rộng kinh doanh và tránh rủi ro pháp lý. Đây là cơ hội để tiểu thương thoát khỏi ‘vòng khép kín’ của buôn bán nhỏ lẻ.
Nhiều giải pháp đồng hành cùng tiểu thương
Để giúp hộ kinh doanh vượt qua giai đoạn chuyển đổi, tại tọa đàm, nhiều giải pháp công nghệ và tài chính đã được giới thiệu. Điểm chung của các sáng kiến này là sự đơn giản, dễ áp dụng và chi phí hợp lý – những yếu tố then chốt để tiểu thương có thể tiếp nhận nhanh chóng.
Đại diện Công ty CP 9Pay, bà Vũ Quỳnh Hương – Giám đốc Marketing – cho biết: Để hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ không bị bỏ lại phía sau, các giải pháp fintech cần tập trung vào sự đơn giản, dễ dùng và chi phí hợp lý. 9Pay đã phát triển cổng thanh toán đa tiện ích, hỗ trợ xuất hóa đơn điện tử, kết nối ngân hàng và đặc biệt tối ưu cho giao dịch nhỏ lẻ tại chợ truyền thống hay cửa hàng du lịch.
Theo bà Hương, 9Pay không chỉ cung cấp công cụ thanh toán QR, liên kết ví điện tử, thẻ quốc tế, mà còn có dịch vụ nhận tiền trực tiếp từ khách quốc tế thông qua hệ thống booking, hỗ trợ tự động hóa các khoản chi cho khách sạn, nhà hàng, hướng dẫn viên. “Điều này đặc biệt quan trọng với các doanh nghiệp du lịch Hoàn Kiếm – nơi mỗi ngày diễn ra hàng nghìn giao dịch giá trị nhỏ nhưng có ý nghĩa quyết định đến trải nghiệm của du khách,” bà nhấn mạnh.
Ông Lưu Văn Hòa – chủ một khách sạn nhỏ trên phố Hàng Bè cũng nêu vấn đề thực tế: Khách sạn của tôi chủ yếu nhận khách quốc tế qua các ứng dụng đặt phòng như Booking, nhưng chưa có hệ thống thanh toán riêng hay nhân sự IT. Vậy có cách nào để nhận tiền cọc trực tiếp từ khách nước ngoài về Việt Nam an toàn và nhanh chóng không?
Đại diện một doanh nghiệp lữ hành tham dự tọa đàm chia sẻ thêm: Ngành du lịch có đặc thù phải thanh toán rất nhiều khoản nhỏ lẻ cho nhà hàng, khách sạn, hướng dẫn viên, xe vận chuyển… Nếu làm thủ công thì mất rất nhiều thời gian và dễ sai sót. Liệu có cách nào để tự động hóa các khoản chi này không?
Những ý kiến này cho thấy fintech ( công ty ứng dụng công nghệ - PV) không chỉ mang lại công cụ thanh toán, mà còn góp phần định hình lại cách thức quản trị chi phí, tăng hiệu quả vận hành cho doanh nghiệp nhỏ.
Cùng với fintech, các ngân hàng cũng cam kết đồng hành. BacABank và PGBank đã giới thiệu gói tín dụng ưu đãi, trong đó các hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ thực hiện minh bạch tài chính thông qua hóa đơn điện tử sẽ được ưu tiên xét duyệt. Đây là một thay đổi quan trọng, bởi từ nay dữ liệu kê khai minh bạch có thể trở thành cơ sở để tiếp cận vốn, thay vì chỉ dựa vào tài sản thế chấp.
Theo phân tích tại tọa đàm, điều này có thể tạo ra “vòng tuần hoàn mới”: càng minh bạch, càng dễ tiếp cận tín dụng, từ đó càng có thêm nguồn lực mở rộng kinh doanh. Đây cũng chính là động lực để hộ kinh doanh chủ động chuyển đổi thay vì bị động thực hiện.
Chính quyền địa phương cũng đề xuất Nhà nước nên xem xét gói hỗ trợ chi phí ban đầu, đặc biệt cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Việc này sẽ giúp giảm gánh nặng tài chính khi đầu tư vào phần mềm hay thiết bị, từ đó khuyến khích tiểu thương mạnh dạn bước vào lộ trình chuyển đổi.
