Công khai minh bạch, đẩy nhanh giải quyết thủ tục hành chính sở hữu trí tuệ
Chiều 27/10, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ (SHTT) nhằm tạo hành lang pháp lý vững chắc và thuận lợi cho hoạt động bảo hộ quyền SHTT, đặc biệt đối với một số lĩnh vực Việt Nam có tiềm năng, lợi thế; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển thị trường SHTT; tạo môi trường thuận lợi cho tiếp thu, hấp thụ, làm chủ và ứng dụng thành tựu KH&CN tiên tiến.
Theo Bộ trưởng Hùng, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật SHTT tập trung về chính sách “Hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền SHTT nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo". Bộ trưởng Hùng thông tin nội dung sửa đổi, hoàn thiện khái niệm quyền SHTT; làm rõ việc quản lý nhà nước về SHTT bao gồm cả nâng cao nhận thức, năng lực khai thác, phát triển đối tượng quyền SHTT. Ngoài ra dự thảo Luật cũng sửa đổi, hoàn thiện các quy định chống lạm dụng độc quyền SHTT, việc lạm dụng các biện pháp bảo vệ quyền SHTT.
Về nội dung bổ sung mới, theo Bộ trưởng Hùng, dự thảo Luật bổ sung quy định xử lý xung đột quyền SHTT để tạo thuận lợi cho việc khai thác thương mại; Bổ sung các nội dung về chính sách của Nhà nước trong việc hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền SHTT nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo...
Đối với Chính sách “Đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền SHTT” Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, dự thảo bổ sung quy định ưu tiên phát triển nguồn lực, đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin, nền tảng số phục vụ nghiệp vụ SHTT, cơ sở dữ liệu chuyên ngành SHTT; làm rõ trách nhiệm của người nộp đơn về các thông tin khai trong đơn để chuyển sang cơ chế hậu kiểm; bổ sung quy định về các điều kiện bảo đảm hoạt động quản lý nhà nước SHTT.
“Việc sửa đổi nhằm nâng cao năng lực giải quyết thủ tục hành chính, tăng cường công khai minh bạch và đẩy nhanh quá trình giải quyết thủ tục hành chính”, ông Hùng nói.
Về nội dung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, Bộ trưởng Hùng thông tin, dự thảo luật cũng sửa đổi các quy định để rút ngắn thời hạn xử lý đơn đăng ký sở hữu công nghiệp, đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng. Ngoài ra, dự thảo Luật cũng sửa đổi các quy định về thẩm quyền và thủ tục thực hiện một số nhiệm vụ trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp và giống cây trồng.
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết, mục đích xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SHTT nêu tại Tờ trình của Chính phủ. Nội dung dự thảo Luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng; bảo đảm tính hợp hiến, cơ bản bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, tính tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện các quy định của dự thảo Luật liên quan trí tuệ nhân tạo để đáp ứng yêu cầu phát triển, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của chủ thể quyền SHTT; đáp ứng yêu cầu đổi mới tư duy lập pháp, tăng cường phân cấp, phân quyền và chuyển đổi số trong quản lý nhà nước về SHTT.
Về cấp giấy chứng nhận cho tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan (sửa đổi Điều 56 của Luật SHTT), ông Tùng cho biết, Ủy ban đề nghị không quy định nội dung bổ sung về tiêu chí (khoản 1a) và thủ tục hành chính “công nhận” của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (khoản 1b) đối với các tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan để tránh trùng lặp, mâu thuẫn với quy định của Luật SHTT hiện hành.
Đối với điều kiện kinh doanh, trình tự, thủ tục ghi nhận, xóa tên tổ chức dịch vụ đại diện quyền tác giả, quyền liên quan (sửa đổi Điều 57 của Luật SHTT), Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị cơ quan soạn thảo đánh giá kỹ tác động chính sách so với yêu cầu cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh theo Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Trường hợp vẫn bổ sung quy định nêu trên thì đề nghị cần bổ sung nội dung chuyển tiếp tại Điều 3 của dự thảo Luật cho phù hợp, đầy đủ.
Về trách nhiệm pháp lý về quyền tác giả, quyền liên quan đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian (sửa đổi Điều 198b của Luật SHTT), Ủy ban đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp trung gian trong việc cung cấp các thông tin xác định, định danh đối tượng xâm phạm quyền SHTT để có cơ sở xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này.
Liên quan đến trách nhiệm pháp lý về quyền tác giả, quyền liên quan đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian (sửa đổi Điều 198b của Luật SHTT), Ủy ban đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp trung gian trong việc cung cấp các thông tin xác định, định danh đối tượng xâm phạm quyền SHTT để có cơ sở xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này.
