Bóng cười- từ “chơi cho vui” đến liệt nửa người
Những năm gần đây, bóng cười đã và đang âm thầm trở thành một hiểm họa sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt với giới trẻ. Từ vài hơi hít cho cảm giác “phê”, nhiều người nhanh chóng lệ thuộc, rơi vào cảnh tàn phế, thậm chí tổn thương não và tủy sống vĩnh viễn.
Từ tò mò thành bi kịch
Tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, anh T. (36 tuổi, Hà Nội) và vợ là chị H. (32 tuổi) đang điều trị trong tình trạng liệt nửa người, tê bì chân tay, rối loạn cảm giác sau thời gian dài sử dụng bóng cười. Câu chuyện của họ là lời cảnh tỉnh đắt giá về hậu quả khôn lường của loại khí được giới trẻ gọi vui là “khí hạnh phúc”.
Anh T. kể: “Lần đầu tiên tôi thử bóng cười là cuối năm ngoái, khi hai vợ chồng đi chơi ở phố đi bộ Nguyễn Huệ (TPHCM). Thấy bạn bè chơi, mình cũng tò mò, nghĩ là vui vẻ, vô hại thôi. Ai ngờ chỉ một lần thử, sau đó tôi bị cuốn vào lúc nào không hay.”
Từ vài quả “cho vui”, anh T. dần nghiện cảm giác hưng phấn mà khí N₂O mang lại: “Mỗi lần hít vào, thấy như mình đang ở nơi khác - trên cung trăng, dưới biển, mỗi người một kiểu ảo giác. Ban đầu thấy sảng khoái, vui, nhưng càng chơi càng bị cuốn. Có lần, chỉ trong hai ngày tôi đã tiêu gần 20 triệu đồng để mua bóng.”
Chị H. – vợ anh T. chia sẻ: “Bọn em chơi với nhau thôi, không ai biết, thậm chí con cái cũng không hay. Có giúp việc chăm con, còn bọn em thì chơi trong phòng riêng. Cứ mệt mỏi, căng thẳng là lại tìm đến bóng cười để cảm thấy vui hơn”.
Tần suất sử dụng ngày một tăng. Có giai đoạn, hai vợ chồng chơi liên tục, mỗi ngày dùng 6-8 bình, mỗi bình khoảng 40 quả bóng, chỉ khi mệt quá mới dừng lại, chứ còn sức là lại chơi.
Sau gần một năm, cả hai bắt đầu thấy tê từ đầu ngón tay, rồi lan xuống chân, mất thăng bằng, đứng dậy là ngã. Khi đến bệnh viện, các bác sĩ chẩn đoán họ bị tổn thương tủy sống cổ do ngộ độc khí N₂O, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh vận động và cảm giác. TS.BS Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai khẳng định: “Bóng cười không phải trò giải trí vô hại mà là một chất độc thần kinh mạnh, có thể gây liệt, tổn thương tủy sống, thậm chí tàn phế suốt đời,”.
Theo chuyên gia, khí N₂O (nitrous oxide) tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, kích thích trung khu gây cười của não bộ, tạo cảm giác hưng phấn, vui vẻ, thậm chí ảo giác. Sau đó, người dùng nhanh chóng mệt mỏi, choáng váng, giảm khả năng tập trung. Việc hít khí này thường xuyên khiến não và tủy sống bị thiếu oxy, dẫn tới rối loạn cảm giác, liệt tứ chi, rối loạn hành vi, thậm chí hôn mê sâu hoặc tử vong nếu dùng quá liều.
Cai nghiện bóng cười không dễ
TS.BS Nguyễn Đăng Đức, bác sĩ điều trị tại Trung tâm Chống độc- Bệnh viện Bạch Mai cho biết gần đây, trung tâm liên tục tiếp nhận các ca ngộ độc bóng cười, hầu hết là người trẻ.
“Có bệnh nhân mới 20 tuổi đã bị tổn thương tủy sống không thể hồi phục, phải ngồi xe lăn suốt đời. Điều đáng lo là bóng cười vẫn đang được buôn bán tràn lan, dưới danh nghĩa ‘khí giải trí’ – chuyên gia nhấn mạnh.
Không chỉ gây tổn thương thần kinh, khí N₂O còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến máu và sinh sản. Các bác sĩ cảnh báo, người dùng lâu dài có thể bị thiếu máu, suy tủy, giảm tinh trùng, rối loạn nội tiết, giảm ham muốn ở cả nam và nữ. Một số bệnh nhân còn xuất hiện rối loạn trí nhớ, trầm cảm, hành vi bốc đồng – biểu hiện của tổn thương não mạn tính.
Điều khiến bóng cười trở nên nguy hiểm hơn là ảo tưởng vô hại. Nhiều bạn trẻ cho rằng đây chỉ là “trò chơi để vui”, không gây nghiện. Thực tế, cảm giác phấn khích do N₂O mang lại tạo nên sự lệ thuộc tâm lý mạnh mẽ. Khi dừng lại, người dùng không có triệu chứng “vật” như ma túy nặng, nhưng luôn thôi thúc “thử lại một lần nữa”. Chính sự phụ thuộc tinh thần này khiến việc cai nghiện trở nên khó khăn.
Theo Viện Nghiên cứu và Ứng dụng Phòng chống Ma túy PSD, việc “cai bóng cười” tưởng dễ nhưng lại vô cùng phức tạp. Người dùng có thể tạm dừng vài ngày, song chỉ cần trở lại môi trường bar, karaoke hay nhóm bạn cũ là tái nghiện ngay. Mức độ lệ thuộc còn gia tăng theo thời gian sử dụng. Với những người chơi thường xuyên, cảm giác “phê” giảm dần, buộc họ phải tăng liều liên tục – giống cơ chế của ma túy.
Các bác sĩ khuyến cáo, khí N₂O tuyệt đối không được hít trực tiếp. Chỉ vài lần hít liên tục cũng có thể gây ngộ độc thần kinh cấp, với triệu chứng tê bì, yếu cơ, mất thăng bằng, khó nói, co giật hoặc ngừng thở. Khi có dấu hiệu này, người dùng cần được đưa tới cơ sở y tế ngay để giải độc và phục hồi kịp thời.
Câu chuyện của vợ chồng anh T. chỉ là một trong hàng trăm trường hợp đang được điều trị tại các bệnh viện lớn trên cả nước – những người từng nghĩ rằng “bóng cười vô hại”. Họ đánh đổi sức khỏe, tương lai, thậm chí khả năng đi lại chỉ vì một phút hưng phấn.
“Bóng cười không vui. Nó là chất độc đang âm thầm hủy hoại não, tủy sống và tương lai của người trẻ. Đừng để một phút tò mò biến thành bi kịch suốt đời,” TS.BS Nguyễn Trung Nguyên cảnh báo.
