Yên Trạch: Nâng cao hiệu quả giảm nghèo thông tin gắn với phát triển bền vững

Nâng cao tiếp cận thông tin để giảm nghèo bền vũng

Trong tiến trình xây dựng nông thôn mới nâng cao và phát triển bền vững, giảm nghèo đa chiều, đặc biệt là giảm nghèo về thông tin, được xác định là một trong những giải pháp then chốt nhằm nâng cao dân trí, phát huy nội lực và hỗ trợ đồng bào các dân tộc thiểu số vươn lên làm chủ cuộc sống. Tại xã Yên Trạch (tỉnh Thái Nguyên), nhiệm vụ này đang được triển khai đồng bộ, sáng tạo và phù hợp với thực tiễn, góp phần mở rộng cơ hội phát triển kinh tế cho người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa.

Xã Yên Trạch được thành lập từ ngày 01/7/2025 trên cơ sở sáp nhập ba xã: Yên Ninh, Yên Trạch và Yên Đổ. Với diện tích tự nhiên 112,68 km² và dân số trên 23.500 người, địa phương hiện có 57 tổ chức đảng trực thuộc với hơn 1.000 đảng viên. Đây là một trong những đơn vị hành chính được đánh giá có nền tảng phát triển khá đồng đều và sở hữu nhiều tiềm năng đặc thù về nông - lâm nghiệp.

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, cả 3 xã cũ đều đạt chuẩn nông thôn mới, 5 xóm đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Thu nhập bình quân của người dân tăng đều; tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể, đặc biệt giảm nghèo theo hướng bền vững. Xã có vùng sản xuất chè rộng lớn và ổn định, nhiều diện tích rừng sản xuất được quản lý bền vững, trong đó hơn 4.160 ha rừng đạt chứng chỉ FSC, tạo cơ hội nâng giá trị gỗ nguyên liệu khi tham gia thị trường quốc tế.

Nông nghiệp tiếp tục đóng vai trò trụ cột kinh tế với hai sản phẩm chủ lực là chè và gỗ. Đến nay, địa phương đã có 6 sản phẩm OCOP được công nhận, trong đó có sản phẩm chè đặc sản, chè hữu cơ được người tiêu dùng đánh giá cao. Lĩnh vực công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp, thương mại và dịch vụ phát triển ổn định với gần 500 cơ sở sản xuất, kinh doanh.

Hạ tầng kinh tế - xã hội được đầu tư đồng bộ; hệ thống trường học, trạm y tế đạt chuẩn quốc gia; tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 95%. Công tác xây dựng Đảng, chính quyền, cải cách hành chính, chuyển đổi số có nhiều chuyển biến tích cực. Quốc phòng, an ninh luôn được giữ vững, trật tự an toàn xã hội đảm bảo.

Hiện nay, Đảng bộ và chính quyền xã Yên Trạch đang tập trung triển khai các nhiệm vụ chiến lược để xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao vào năm 2030, hướng tới phát triển toàn diện, bền vững và nâng cao chất lượng đời sống nhân dân.

Tuy nhiên, những năm gần đây, bên cạnh kết quả đạt được, công tác giảm nghèo vẫn còn nhiều khó khăn. Người nghèo và một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số vẫn đang đối mặt với những rào cản trong việc tiếp cận thông tin, vốn, kỹ thuật và thị trường. Nếu không được tháo gỡ kịp thời, nguy cơ tái nghèo và nghèo phát sinh sẽ còn tiếp diễn.

Qua đánh giá thực tiễn, xã Yên Trạch xác định một số khó khăn chủ yếu đang ảnh hưởng đến công tác giảm nghèo đa chiều, đặc biệt là giảm nghèo về thông tin như: Thiếu sinh kế bền vững; Người nghèo vẫn chủ yếu canh tác theo phương pháp truyền thống, giá trị sản xuất thấp, dễ bị tổn thương trước biến động thị trường và thiên tai; Giới hạn trong tiếp cận dịch vụ xã hội; Khó khăn về giáo dục, y tế, nước sạch, nhà ở… vẫn gây ảnh hưởng đến chất lượng sống của người nghèo.

Giảm nghèo về thông tin - kênh tiếp cận chính sách

Để khắc phục, xã Yên Trạch triển khai nhiều giải pháp theo hướng tập trung vào sản xuất hàng hóa, đa dạng hóa sinh kế và phát triển mô hình kinh tế nông - lâm nghiệp gắn với chuyển đổi số: Chuyển đổi giống chè chất lượng cao, áp dụng quy trình sản xuất an toàn, hữu cơ; Xây dựng vùng nguyên liệu chè tập trung gắn với chế biến và đóng gói hiện đại; Đẩy mạnh trồng rừng kinh tế, mô hình nông - lâm kết hợp (trồng dược liệu, cây ăn quả dưới tán rừng); Hỗ trợ phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi ong rừng lấy mật; Phát triển du lịch sinh thái cộng đồng, du lịch trải nghiệm nông nghiệp gắn với văn hóa bản địa; Đào tạo nghề, kết nối lao động đi làm việc ngoài tỉnh và xuất khẩu lao động.

Tăng cường liên kết thị trường, xây dựng thương hiệu, thành lập và nhân rộng hợp tác xã chè, tổ hợp tác trồng rừng bền vững. Kết nối doanh nghiệp chế biến để bao tiêu sản phẩm chè, gỗ và nông sản; Xây dựng và đăng ký nhãn hiệu tập thể, hỗ trợ sản phẩm OCOP tham gia sàn thương mại điện tử.

Đặc biệt, xã chú trọng công tác giảm nghèo về thông tin, coi đây là điều kiện tiên quyết để người dân tiếp cận tri thức phát triển như: Đẩy mạnh tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh, bảng tin cộng đồng và mạng xã hội; Phối hợp tổ chức tập huấn, tư vấn chính sách giảm nghèo, hướng dẫn thủ tục vay vốn và kỹ thuật sản xuất; Mở rộng vùng phủ sóng Internet, trang bị máy tính và đường truyền tại nhà văn hóa, trường học, UBND xã. Hướng dẫn người dân sử dụng điện thoại thông minh, sàn thương mại điện tử, mạng xã hội để quảng bá và bán sản phẩm.

Nhờ đó, nhận thức của người dân dần thay đổi: từ tư duy sản xuất tự cung tự cấp chuyển sang sản xuất có mục tiêu, có kết nối và có kiểm soát chất lượng. Công tác tuyên truyền giữ vai trò trung tâm trong việc nâng cao ý thức tự vươn lên của đồng bào dân tộc thiểu số. Xã đã triển khai nhiều cách làm hiệu quả, phát huy vai trò người uy tín trong cộng đồng để vận động, hướng dẫn và truyền cảm hứng phát triển kinh tế. Triển khai mô hình “mỗi xóm giúp một hộ nghèo”, tạo sự gắn kết và hỗ trợ lẫn nhau; Đào tạo nghề, chuyển giao kỹ thuật cho thanh niên, phụ nữ và các nhóm kinh tế hộ.

Từ thực tiễn triển khai, UBND xã Yên Trạch đề xuất tỉnh và các sở, ngành: Hỗ trợ kinh phí phát triển sản phẩm OCOP, bao bì, tem truy xuất nguồn gốc; Ưu tiên vốn nâng cấp đường giao thông vùng sản xuất tập trung; Hỗ trợ đào tạo, tư vấn tiêu chuẩn chất lượng, kết nối tiêu thụ và xúc tiến thương mại; Hỗ trợ đưa sản phẩm địa phương lên hệ thống phân phối và sàn thương mại điện tử.

Có thể thấy, giảm nghèo về thông tin không chỉ là cung cấp thêm kênh tiếp cận chính sách mà còn là tạo điều kiện để người dân thay đổi tư duy, tiếp cận khoa học kỹ thuật, mở rộng thị trường và chủ động nắm bắt cơ hội phát triển. Đây chính là nền tảng để giảm nghèo bền vững và xây dựng xã Yên Trạch phát triển toàn diện trong tương lai.