TP Hồ Chí Minh: Đề xuất cơ chế tín dụng 'đặc thù' cho nông nghiệp công nghệ cao

Đẩy mạnh quy hoạch, chuyển đổi số và phát triển chuỗi giá trị

Để thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn theo hướng xanh và bền vững, TP Hồ Chí Minh đã tập trung triển khai các quy hoạch ngành, quy hoạch sản phẩm nông nghiệp phù hợp với điều kiện, lợi thế của Thành phố. Sở Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực tham mưu xây dựng Nghị quyết của Hội đồng nhân dân Thành phố về việc quy định khu vực không được phép chăn nuôi và chính sách hỗ trợ khi di dời cơ sở chăn nuôi, dự kiến sẽ được thông qua vào tháng 6 năm 2026. Bên cạnh đó, Thành phố cũng đã hoàn thành Kế hoạch Phát triển nông nghiệp tuần hoàn trong lĩnh vực chăn nuôi trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, ban hành ngày 15 tháng 10 năm 2025.

Công tác xây dựng mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông nghiệp được đẩy mạnh, phục vụ cả thị trường xuất khẩu và nội địa. Đối với mã số phục vụ xuất khẩu, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã cấp và quản lý 141 mã số vùng trồng và 60 mã cơ sở đóng gói. Chi cục cũng đã kiểm tra, giám sát khắc phục vi phạm kiểm dịch thực vật của 01 vùng trồng ớt xuất khẩu sang EU (Czech). Đối với thị trường nội địa, tổng số mã vùng trồng đã được cấp và quản lý là 146 mã số, với diện tích 344,725 ha, bao gồm nhiều loại cây trồng chủ lực như lúa nước, rau, nhãn, bưởi, xoài, và hoa lan. Các vùng trồng và cơ sở đóng gói này đều được giám sát định kỳ để đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu.

Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc trong lĩnh vực chăn nuôi, thú y. Định hướng sắp tới, Thành phố sẽ tiếp tục thông tin, hướng dẫn quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói nông sản tuân thủ các quy định, đồng thời tổ chức giám sát định kỳ 100% mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói theo yêu cầu.

Hỗ trợ vốn, công nghệ và xúc tiến thương mại cho nông dân

Hoạt động hỗ trợ tài chính cho nông dân đạt kết quả ấn tượng. Nguồn vốn Quỹ Hỗ trợ nông dân Thành phố đã giải ngân 54,26 tỷ đồng, hỗ trợ 1.088 hộ vay, trong đó chăn nuôi chiếm tỷ lệ cao nhất (42,06%), tiếp theo là trồng trọt (29,32%) và thủy sản (19,08%). Bên cạnh đó, nguồn vốn liên tịch Ngân hàng Chính sách Xã hội cũng đã phát vay 323,833 tỷ đồng, hỗ trợ cho 5.013 lượt hộ vay các dự án phát triển sản xuất.

Về công tác hỗ trợ chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, Trung tâm Khuyến nông đã tổ chức hội thảo tổng kết 31 mô hình đã triển khai trong năm 2024, nhằm đánh giá hiệu quả chuyển giao và ứng dụng khoa học kỹ thuật để phát triển sản phẩm OCOP, nông nghiệp địa phương. Đáng chú ý, trong lĩnh vực trồng trọt, 09 mô hình trồng rau theo quy trình VietGAP đã khuyến khích nông dân sử dụng giống rau mới có năng suất cao (trên 90%) và sử dụng phân bón hữu cơ để nâng cao chất lượng sản phẩm. Hai mô hình cây ăn quả sản xuất theo quy trình VietGAP đã đặt nền tảng quan trọng cho việc xây dựng thương hiệu vùng trồng bưởi VietGAP tại xã Trung An và xoài VietGAP tại xã Long Hòa.

Trong lĩnh vực chăn nuôi, 7 mô hình được tổng kết, bao gồm mô hình chăn nuôi heo thịt trên nền đệm lót sinh học giúp tiết kiệm nước, hạn chế ô nhiễm môi trường, phù hợp với nông nghiệp tuần hoàn. Mô hình chăn nuôi bò thịt lai giống ngoại (BBB, Red Angus, Charolais) triển khai 05 mô hình đã giúp nâng cao chất lượng sản phẩm thịt bò so với phương thức truyền thống. Lĩnh vực thủy sản cũng tổng kết 06 mô hình, bao gồm nuôi cua thương phẩm và nuôi cá cảnh, giúp người dân gia tăng thu nhập nhờ kiểu hình mới và đáp ứng thị trường xuất khẩu. Hội Nông dân Thành phố cũng hỗ trợ, hướng dẫn xây dựng và nhân rộng 06 mô hình sản xuất ứng dụng khoa học kỹ thuật.

TP Hồ Chí Minh cũng tích cực hỗ trợ xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm nông nghiệp. Hội Nông dân đã đưa nông dân tham gia các hội chợ lớn như Festival hoa Đà Lạt (06 gian hàng) và Hội chợ đặc sản vùng Đông Nam bộ. Đặc biệt, Thành phố đã công nhận 28 sản phẩm OCOP, trong đó Công ty TNHH Đầu tư Thương mại dịch vụ Yến Đảo Cần Giờ có 16 sản phẩm và Chi nhánh Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn có 7 sản phẩm. Chương trình OCOP được xem là cơ chế tích hợp hài hòa giữa giá trị văn hóa bản địa, tri thức dân gian với năng lực đổi mới sáng tạo, chuyển tải hiệu quả giá trị văn hóa đặc trưng của địa phương.

Để tiếp tục đà phát triển, TP Hồ Chí Minh kiến nghị Chính phủ cần có giải pháp căn cơ tìm đầu ra ổn định, giá cả hợp lý cho nông sản và giảm giá phân bón, thuốc bảo vệ thực vật để nông dân có lãi ở mức trung bình cao. Kiến nghị quan trọng nhất là ban hành chính sách tín dụng đặc thù cho nông nghiệp công nghệ cao đô thị, với lãi suất ưu đãi, thời gian vay dài, và cho phép thế chấp linh hoạt (như thiết bị, nhà màng). Ngoài ra, Thành phố cũng đề xuất tăng cường chính sách đất đai ổn định lâu dài (trên 20 năm) đối với các hộ, hợp tác xã áp dụng công nghệ cao và có chuỗi liên kết tiêu thụ rõ ràng.

TP Hồ Chí Minh đang quyết tâm hướng đến việc xây dựng nền tảng chuyển đổi số nông nghiệp, ứng dụng công nghệ AI, blockchain trong truy xuất nguồn gốc và quản lý chuỗi cung ứng nông sản an toàn. Bên cạnh đó, các nỗ lực của thành phố nhằm hỗ trợ nông dân về nguồn vốn (giải ngân hàng trăm tỷ đồng), kỹ thuật (hàng chục mô hình trình diễn hiệu quả), và thị trường (phát triển OCOP, xúc tiến thương mại) để từng bước nâng cao chất lượng nông sản, hướng tới mục tiêu xuất khẩu và đáp ứng thị hiếu đô thị.