Tiêu chuẩn “cán bộ chủ chốt”: Bước quan trọng trong công tác cán bộ
Bộ Chính trị vừa ban hành Quy định số 365-QĐ/TW về tiêu chuẩn chức danh cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý và khung tiêu chuẩn chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.

Theo PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, việc đưa ra tiêu chuẩn chức danh cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý và khung tiêu chuẩn chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp là bước rất quan trọng trong công tác cán bộ hiện nay.
PV: Ông đánh giá sao về việc ban hành Quy định số 365-QĐ/TW, và theo ông, có điểm gì mới so với quy định của các lần đại hội trước đây?
PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc: Quy định số 365-QĐ/TW quy định về tiêu chuẩn chức danh cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý và khung tiêu chuẩn chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trong hệ thống chính trị; áp dụng đối với cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị và cá nhân có thẩm quyền trong công tác cán bộ. Đồng thời, áp dụng đối với cán bộ được xem xét quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, điều động, bố trí, luân chuyển, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử vào các chức danh lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị ở Trung ương và địa phương.
Quy định này làm căn cứ để xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược có đủ đức, đủ tài, đủ tâm, đủ tầm, đủ sức, đủ nhiệt huyết cách mạng, đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới.
Thực tế trước đây cũng đã có những quy định về những tiêu chuẩn vào Trung ương, cán bộ lãnh đạo chủ chốt. Chúng ta đã triển khai, chủ yếu làm trong nội bộ Đảng, bộ máy hệ thống chính trị. Lần này Bộ Chính trị, Ban Bí thư thấy cần thiết phải có quy định bằng văn bản, và công khai trong toàn thể Đảng và nhân dân được biết. Đó là cái cần thiết để thống nhất về nhận thức trong Đảng, trong dân, trong Bộ Chính trị.
Dựa trên các quy định trong Quy định 365-QĐ/TW, tất cả cán bộ đảng viên trong Đảng, nhân dân căn cứ vào đó để hiểu được quy hoạch, bố trí cán bộ như thế nào. Thậm chí, phát huy quyền làm chủ của người dân để giám sát việc thực thi xem những cán bộ đó có đúng với quy định, tiêu chuẩn của Đảng hay không. Qua đó góp phần xây dựng Đảng.
Công tác cán bộ là công tác rất khó, cán bộ là “then chốt của then chốt”. Việc đưa ra tiêu chuẩn, chức danh cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý và khung tiêu chuẩn chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp là bước rất quan trọng trong công tác cán bộ hiện nay. Là cơ sở pháp lý trong Đảng để làm tốt hơn nữa công tác đánh giá và lựa chọn cán bộ cho “trúng” và “đúng”, có lợi cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, đất nước, và nhân dân trong bối cảnh cách mạng mới hiện nay.
Ông đánh giá sao khi Quy định số 365-QĐ/TW quy định rõ 6 tiêu chuẩn chung đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp: về chính trị, tư tưởng; về phẩm chất đạo đức, lối sống và ý thức tổ chức kỷ luật; về trình độ, năng lực; về uy tín và khả năng quy tụ, đoàn kết; về kết quả công tác; về sức khoẻ, độ tuổi và kinh nghiệm?
Tôi đánh giá 6 tiêu chuẩn chung là rất cần thiết. Các tiêu chuẩn chức danh cán bộ có quan hệ mật thiết với nhau. Coi trọng cả đức và tài, lấy phẩm chất đạo đức, lối sống làm gốc, năng lực, hiệu quả công tác là thước đo để lựa chọn cán bộ. Nếu không nhìn cán bộ một cách toàn diện như thế thì rất khó lựa chọn được người đủ đức, đủ tài vào các cương vị lãnh đạo. Cương vị lãnh đạo càng cao, chuẩn mực càng phải rõ ràng, đảm bảo được chất lượng, khả năng thực hiện trong thực tiễn.
Nếu đưa ra các chuẩn mực khó đạt tới thì khó lựa chọn cán bộ. Còn đặt ra tiêu chuẩn thấp, bình thường quá thì không được. Bởi hiện nay đang đòi hỏi cán bộ lãnh đạo phải là người thực sự ưu tú, trình độ, năng lực, có trí tuệ, uy tín trong Đảng và trong dân.
Nếu chúng ta thực thi nghiêm theo các quy định trên tại Quy định 365-QĐ/TW thì chắc chắn sẽ tìm được cán bộ ưu tú xứng đáng ở tất cả các cấp, nhất là cấp chiến lược. Cấp chiến lược là cấp cao nhất, phải lựa chọn được các đồng chí thực sự xứng đáng. Kinh nghiệm ở khoá XIII cho thấy có nhiều cán bộ cao cấp bị xử lý. Giờ phải theo chuẩn mực để lựa chọn cán bộ cấp chiến lược là cấp cao nhất cần hết sức cẩn trọng mới có được người xứng đáng, được tín nhiệm trong Đảng, trong dân.
Quy định 365-QĐ/TW được ban hành ngay trước thời điểm Đại hội 14 của Đảng. Tiêu chuẩn này sẽ là căn cứ để lựa chọn cán bộ chuẩn xác trong giai đoạn cách mạng mới, thưa ông?
Đúng vậy. Cứ căn cứ vào Quy định 365-QĐ/TW để lựa chọn cán bộ thì ai cũng đồng tình. Từ người cán bộ đảng viên cho đến người dân ai cũng cảm thấy đồng tình với những tiêu chuẩn trong Quy định đó. Nghĩa là phải lựa chọn được những người theo tiêu chuẩn trên. Như thế sẽ “triệt tiêu” đi các biểu hiện tiêu cực trong công tác cán bộ, triệt tiêu được cả các hiện tượng chạy chức, chạy quyền, tiêu cực trong công tác cán bộ. Lúc đó lựa chọn được đội ngũ ưu tú xứng đáng ở tất cả các cấp. Tất cả các cấp làm nghiêm thì sẽ có lợi cho Đảng, cho dân, cho nước.
Trong kỷ nguyên mới thì tiêu chuẩn của cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược cũng phải khác so với trước đây, thưa ông?
Bối cảnh mới cũng đòi hỏi tiêu chuẩn cán bộ khác so với trước đây rất nhiều. Trí tuệ của người lãnh đạo bây giờ cũng phải khác, không phải chỉ động viên chung chung mà thực sự phải có trí tuệ mới lãnh đạo được ở tất cả các cấp.
Bên cạnh đó, cán bộ lãnh đạo phải nêu cao trách nhiệm. Nếu không có trách nhiệm, không thể làm được lãnh đạo quản lý. Phải có trách nhiệm rất cao trước Đảng, trước đất nước, trước nhân dân, trước lịch sử và cả tương lai của đất nước, dân tộc. Trách nhiệm đó đặt lên vai người lãnh đạo rất nặng nề. Cho nên cán bộ lãnh đạo phải có uy tín, nếu không có uy tín thì không lãnh đạo được. Uy tín là yếu tố được làm nên bởi nhân cách đạo đức, lối sống của bản thân, tận tâm với công việc, trách nhiệm của bản mình thì mới có được uy tín trong Đảng, trong dân. Và nội bộ Đảng cũng nhìn vào các chuẩn mực như thế để bỏ phiếu tín nhiệm đối với anh.
Trân trọng cảm ơn ông!