Tân Cương - Nơi hương trà Thái Nguyên vươn tới đỉnh cao

Cánh Hạc vươn mình bay lên

Câu chuyện về chè Tân Cương bắt đầu từ những ngày đầu thế kỷ 20, khi những người dân Thái Nguyên lần đầu tiên biết đến giống chè được nhập từ Phú Thọ. Vào năm 1926, Tuần phủ Thái Nguyên có tên Nguyễn Đình Tuân đã cho khai hoang và thành lập xã Tân Cương. Để tạo việc làm cho người dân, Tuần phủ đã cử cấp dưới là ông Đội Năm (tên thật là Vũ Văn Hiệt) sang tỉnh Phú Thọ lấy giống cây chè về cho người dân trồng thành vùng sản xuất hàng hóa.

Với khí hậu mát mẻ, ôn hòa và thổ nhưỡng đặc biệt, Tân Cương được xem là vùng đất lý tưởng cho cây chè sinh trưởng. Chính điều kiện tự nhiên ấy đã tạo nên những sản phẩm chè có hương vị riêng, để lại ấn tượng sâu sắc.

Năm 1935, trà Cánh Hạc của Tân Cương đã giành giải cao tại cuộc thi trà tổ chức ở khu vực Hàng Cỏ (Hà Nội), nơi quy tụ hàng trăm loại trà đến từ nhiều vùng trong cả nước. Với chất lượng vượt trội mà không một loại trà nào có thể sánh kịp đã giúp trà Cánh Hạc có chiến thắng tuyệt đối.

Sản phẩm trà Cánh Hạc, với hương vị đặc biệt, đã làm mê đắm lòng người thưởng trà. Đặc biệt, khi pha trà, những lá trà nở ra như đôi cánh chim, tạo nên một hình ảnh đẹp đẽ, tượng trưng cho sự thanh cao và tinh khiết. Trà Tân Cương từ đó được biết đến rộng rãi, và cái tên "Cánh Hạc" đã gắn liền với sản phẩm trà nổi tiếng từ vùng đất này.

Giải thưởng này không chỉ ghi dấu tên tuổi trà Tân Cương mà còn khẳng định vị thế của vùng chè Thái Nguyên trong lòng người yêu trà cả trong và ngoài nước. Sau cuộc thi, thương hiệu trà Cánh Hạc càng thêm nổi tiếng, được ưa chuộng và xuất khẩu sang nhiều quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, và các nước châu Âu.

Trà Cánh Hạc không chỉ là thức uống, mà trở thành biểu tượng của sự tinh tế, quý phái, được những tầng lớp thượng lưu, quý tộc ưa chuộng. Cũng từ ngày ấy, danh xưng "Đệ nhất danh trà" của Thái Nguyên đã xuất hiện và duy trì đến ngày hôm nay.

Vùng sản xuất nổi tiếng nhất cả nước

Trải qua những thăng trầm lịch sử, cây chè từng có giai đoạn bị mai một, bỏ hoang. Tuy nhiên, từ sau công cuộc đổi mới những năm 1990, cây chè đã được khôi phục và phát triển mạnh, không chỉ ở Tân Cương mà còn lan rộng ra nhiều địa phương trong tỉnh Thái Nguyên.

Người dân nhận thức được giá trị kinh tế và văn hóa của cây chè, và với bàn tay cần cù, họ đã khai phá đất đai, trồng chè, tạo dựng tên tuổi cho vùng đất này. Trà Tân Cương nói riêng, trà Thái Nguyên nói chung đã trở thành thương hiệu nổi tiếng không chỉ trong nước mà cả thế giới.

Đến nay, diện tích trồng chè của Tân Cương vào khoảng 1.500 ha, phân bổ chủ yếu ở các xã Tân Cương và Đại Phúc. Mỗi năm, vùng chè Tân Cương sản xuất hơn 20.000 tấn trà khô, xuất khẩu ra nhiều quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và các nước châu Âu.

Trà Tân Cương trở thành nguồn thu nhập chủ yếu của hàng nghìn hộ gia đình ở đây. Mỗi gia đình đều gắn bó mật thiết với cây chè, coi đó là một phần của cuộc sống và niềm tự hào của mảnh đất mình đang sinh sống. Những người trồng chè nơi đây không chỉ làm ra sản phẩm trà chất lượng mà còn truyền lại những bí quyết chế biến trà tinh túy qua nhiều thế hệ.

Trà Tân Cương nổi bật không chỉ vì chất lượng của lá chè mà còn nhờ vào quy trình chế biến công phu, tinh tế và được đúc kết hàng trăm năm nay. Người dân Tân Cương vẫn giữ gìn và phát huy các phương pháp chế biến trà truyền thống, kết hợp với các kỹ thuật hiện đại để tạo ra những sản phẩm trà đạt chất lượng cao.

Đối với những loại trà cao cấp như trà đinh và trà tôm nõn, quy trình chế biến đòi hỏi sự cầu kỳ, tỉ mỉ và công phu hơn. Những búp chè non nhất được tuyển chọn kỹ lưỡng để chế biến trà, tạo nên những sản phẩm có giá trị cao và được ưa chuộng bởi những người sành trà.

Hiện ở Tân Cương vẫn duy trì giống chè trung du bản địa, nay có thêm một số giống chè mới có năng suất cao hơn, phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng của vùng đất này. Sản phẩm trà Tân Cương ngày càng được cải thiện, hình thức đẹp mắt, hương thơm quyến rũ, nhưng vẫn duy trì được vị trà đậm đà, hậu ngọt đã làm nên tên tuổi của trà Thái Nguyên nói chung.

Trà Tân Cương – Sản phẩm của tâm hồn và nghệ thuật

Trà Tân Cương không chỉ là một sản phẩm nông sản đơn thuần mà còn là nghệ thuật của những người làm trà. Mỗi loại trà đều mang trong mình một câu chuyện, một cảm hứng, và là kết quả của sự kiên trì, sáng tạo và đam mê. Một ly trà Tân Cương khi pha xong có màu nước trong suốt, hương thơm nhẹ nhàng, thanh thoát và vị trà dịu dàng nhưng cũng đậm đà, khiến người thưởng trà như lạc vào một không gian tĩnh lặng, sâu lắng.

Đặc biệt, trà Tân Cương nổi bật với các loại như trà móc câu, trà tôm nõn, trà đinh. Trà móc câu có hình dáng như chiếc móc câu, được làm từ búp chè non kết hợp với những lá chè tươi, tạo nên một sản phẩm trà dễ uống, thanh mát. Trà tôm nõn được làm từ búp chè một tôm một lá, có hương vị thanh tao, dễ dàng chiếm cảm tình của người thưởng trà. Trong khi đó, trà đinh được làm từ búp chè non nhất, mang hương vị ngọt hậu đặc trưng, là sản phẩm cao cấp có giá trị rất cao trên thị trường, bán ra từ 5 – 9 triệu đồng/kg.

Tuy nhiên, nghề trồng chè Tân Cương cũng gặp phải không ít thử thách. Sự biến động của khí hậu, sự thay đổi trong thổ nhưỡng, và những tác động của thị trường toàn cầu đều ảnh hưởng đến chất lượng và giá trị của chè Tân Cương. Chính vì vậy, người trồng chè Tân Cương phải liên tục cập nhật các kỹ thuật trồng trọt và chế biến mới, đồng thời áp dụng các tiêu chuẩn sản xuất an toàn để duy trì và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Để bảo vệ và phát triển nghề trồng chè Tân Cương, tỉnh Thái Nguyên đã xây dựng nhiều chương trình hỗ trợ, giúp người dân địa phương nâng cao tay nghề và đảm bảo chất lượng sản phẩm. Trong đó, có nhiều chính sách khuyến khích người trồng chè nâng cao giá trị sản phẩm, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm…

Tất cả tạo ra sản phẩm trà Tân Cương hảo hạng, không chỉ là thức uống quen thuộc mà còn là sản phẩm gắn liền với hồn cốt và văn hóa của người dân Thái Nguyên. Đó là kết quả của sự chăm sóc tỉ mỉ, tình yêu và đam mê đối với cây chè, tạo nên những sản phẩm trà hảo hạng, mang lại giá trị không chỉ về mặt kinh tế mà còn về văn hóa.