từ khóa: #cổng làng

Không chỉ là chứng tích lịch sử, cổng làng còn phản ánh quá trình hình thành và phát triển làng xã trong lòng phố thị. Vấn đề đặt ra là làm sao bảo tồn những di sản này mà vẫn hài hòa với cuộc sống hiện đại?

Đi giữa phố phường Hà Nội đông đúc và nhộn nhịp, đôi lúc người ta như chững lại khi bắt gặp những cổng làng. Có cổng làng đã tồn tại hàng trăm năm, mang trong mình bao giá trị văn hóa, kiến trúc giống như một nhân chứng kể lại cho các thế hệ về lịch sử, văn hóa, bản sắc của từng cộng đồng dân cư. Thế nhưng, người ta lo ngại khi những cổng làng như thế cứ ngày một mất dần...

Thương nhớ ai, chứ ai lại thương nhớ cổng làng. Thế mà thương nhớ thật, nhất là vào những ngày mùa hè này, khi hoa phượng đã rực đỏ khắp nơi, khi tụi học trò đã thi xong và chuẩn bị nghỉ hè…

Mỗi khi có dịp ra ngoại thành Hà Nội hay về lại các làng quê xứ Bắc, tôi lại có cảm giác như sự mất mát. Đó là khi nhìn vào những chiếc cổng làng, cổng ngõ.

Loanh quanh thế nào mà tôi từng có thời gian sống ở vùng Kẻ Bưởi chừng 15 năm, lại làm dâu vào đúng gia đình xưa kia có tàu xeo giấy, và ngày ngày tắm gió Hồ Tây, đi dưới những mái cổng làng…

Đến một ngôi làng nào đó mà thấy còn có cổng làng, tự nhiên cảm thấy thú vị. Cổng làng càng cũ, sự thú vị càng tăng lên. Nếu cổng làng lại ẩn khuất hoặc được trùm phủ bởi bóng cây cổ thụ, có thể là cây đa, cây gạo, cây si, hay cây bồ đề thì lại càng khiến nhiều người nán lại, ngồi xuống để uống chén nước, và ngẫm nghĩ về một vẻ đẹp thuần chất của làng Việt.

Những cổng làng mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống miền quê dân dã càng trở nên độc đáo khi được che phủ trong bộ rễ của những cây cổ thụ.

Bảo tàng Hà Nội đang phục dựng lại cổng làng Mông Phụ tại không gian sân vườn nhằm gợi lại hình ảnh một làng quê cổ kính và giới thiệu một công trình kiến trúc dân gian độc đáo với công chúng khi đến tham quan.

Trên con phố Thụy Khuê của Hà Nội, hồn quê vẫn còn được lưu giữ qua những chiếc cổng làng.

Điều góp phần làm nên bản sắc của làng Việt chính là những chiếc cổng làng. Nhìn vào cổng làng người ta có thể đoán được những nét văn hóa, hoặc đạo học ở một làng quê. Qua chiếc cổng làng, người ta cũng ít nhiều đoán biết được những thăng trầm mà ngôi làng đã trải. Ví như đọc đôi câu đối ở cổng làng Vân (tỉnh Bắc Giang): “Vân hương mỹ tửu lừng biển Bắc/ Chiến công Như Nguyệt rạng trời Nam” người ta dễ dàng biết được đây là ngôi làng có truyền thống nấu rượu ngon nức tiếng…

Được sự đồng ý của Sở VH-TT Hà Nội, sự giúp đỡ của Hội khoa học lịch sử Việt Nam, ngày 16/3, tại Bảo tàng Hà Nội, đã diễn lễ đón nhận mô hình cổng làng Mông Phụ do GS.KTS Ejima Akiyoshi (Nhật Bản) trao tặng.

Vào ngày 16/3, Bảo tàng Hà Nội sẽ tổ chức lễ tiếp nhận hiện vật mô hình cổng làng Mông Phụ (Đường Lâm- Sơn Tây- Hà Nội) của GS.KTS Ejima Akiyoshi (Nhật Bản).