Sửa Luật Điều ước quốc tế bảo đảm chặt chẽ, khả thi, phù hợp thông lệ quốc tế
Ngày 31/10, thảo luận tại tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế, các đại biểu Quốc hội cho rằng, nội dung sửa đổi cần được quy định cụ thể để đảm bảo tính chặt chẽ, khả thi, phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế.
Góp ý vào dự thảo luật, đại biểu Tạ Đình Thi (đoàn Hà Nội) đánh giá dự luật đã có điều chỉnh rất quan trọng là giao Thủ tướng Chính phủ thay thế Chính phủ trong việc trình Chủ tịch nước về các vấn đề như đàm phán phê chuẩn gia nhập các điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước.
Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc điều chỉnh này là phù hợp với Hiến pháp và Luật Tổ chức Chính phủ, đồng thời bảo đảm thẩm quyền của Chủ tịch nước, phát huy được vai trò, trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu Chính phủ. Đây là bước tiến nhằm cải cách thủ tục hành chính, đẩy nhanh tiến độ trong giải quyết các công việc liên quan nhưng mà vẫn bảo đảm duy trì tính thống nhất và hiệu lực trong quản lý nhà nước trong lĩnh vực điều ước.
Đại biểu cũng khẳng định, dự thảo luật cũng đã thể hiện rõ tinh thần phân cấp, phân quyền và tăng cường trách nhiệm cho các Bộ ngành và các cơ quan thuộc Chính phủ đề xuất được chủ động quyết định việc có cần lấy ý kiến của các cơ quan tổ chức liên quan hay không tùy theo tính chất và nội dung của các điều ước quốc tế.
“Quy định này giúp cho quy trình được thực hiện một cách linh hoạt hơn, rút ngắn đáng kể thời gian chuẩn bị hồ sơ, nhất là đối với những điều ước có tính chất chuyên môn kỹ thuật không quá phức tạp” đại biểu nhận định.
Để hoàn thiện dự án luật, đại biểu Tạ Đình Thi đề nghị, xác định rõ ràng các trường hợp được áp dụng cơ chế đặc biệt và rút gọn trong ký kết điều ước quốc tế để tránh việc lạm dụng và hạn chế các rủi ro. Cùng với đó, dự luật phải quy định giao Chính phủ quy định một danh mục những điều ước hoặc là danh mục các bộ ngành phải được lấy ý kiến bắt buộc đối với một số điều ước quốc tế trọng yếu.
Đại biểu Nguyễn Thị Lan (đoàn Hà Nội) cũng cho rằng việc sửa đổi luật lần này đã giúp hoàn thiện thêm các cơ chế đối ngoại, thực hiện các cam kết quốc tế hiệu quả hơn.
Những điểm mới tiến bộ trong Dự luật như rút ngắn quy trình, đơn giản hóa thủ tục, cho phép xây dựng hồ sơ điện tử, thể hiện tinh thần cải cách hành chính và chuyển đổi số mạnh mẽ. Tuy nhiên theo đại biểu, cùng với việc phân cấp, phân quyền, tăng tính chủ động, linh hoạt, dự thảo cần những điều khoản cụ thể đảm bảo việc kiểm soát quyền lực.
Về một số nội dung cụ thể, đại biểu Nguyễn Thị Lan đề nghị cần phải có cơ chế thực thi rõ ràng và bổ sung quy định trách nhiệm của cơ quan chủ trì, trách nhiệm của người đứng đầu, có chế tài để xử lý khi chậm trễ. Điều này sẽ giúp cho việc thực hiện thuận lợi hơn, hơn nữa, nếu có chế tài để xử lý việc ban hành chậm, thực hiện chậm thì cũng là một bước tiến lớn, đảm bảo tăng tính kỷ luật hành chính.
Tán thành chủ trương cho phép Chủ tịch nước ủy quyền cho Thủ tướng để quyết định đàm phán, ký kết sửa đổi điều ước trong những trường hợp cấp bách, quy định tại khoản 23, điều 1 dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Thị Lan đề xuất quy định rõ hơn về phạm vi, đối tượng, thời hạn và ủy quyền trong trường hợp nào, những điều kiện cụ thể kèm theo để đảm bảo tính hợp hiến, minh bạch, trách nhiệm mà vẫn chủ động trong công tác đối ngoại, đảm bảo tính chặt chẽ khả thi, đồng thời phù hợp với thực tiễn cũng như thông lệ quốc tế.
