Làm lúa phát thải thấp: Vụ Hè thu nông dân lợi nhuận lên đến 36,3 triệu đồng/ha
Theo Cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), các mô hình thí điểm sản xuất lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp trong vụ Hè Thu 2025 tại vùng ĐBSCL đạt lợi nhuận từ 14,5 – 36,3 triệu đồng/ha (tăng 4,6 – 15,8 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình).
Ngày 15/9, tại An Giang, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội nghị Tổng kết mô hình thí điểm sản xuất lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp vụ Hè Thu 2025 tại vùng ĐBSCL.
Bà Nguyễn Thị Thu Hương - Phó Cục trưởng Cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, vụ Hè Thu 2025, ĐBSCL triển khai 11 mô hình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp với tổng diện tích 543,5 ha và 355 hộ tham gia.
Các mô hình mang lại nhiều kết quả tích cực như lượng giống gieo sạ của các mô hình giảm 50–65% (70–130 kg/ha); phân đạm giảm trung bình 31,3%; giảm 1–3 lần phun thuốc bảo vệ thực vật. Hầu hết các mô hình đảm bảo số lần rút nước và giảm đáng kể lượng nước sử dụng, đáp ứng tiêu chí giảm phát thải.
Bên cạnh đó, 100% mô hình thu gom rơm rạ. Trong đó, 5/10 mô hình bán rơm (307.000-1.000.000 đ/ha), phần còn lại dùng làm phân bón hoặc tủ gốc cho cây (do rơm ướt). Chi phí sản xuất giảm từ 1,7 đến 4,9 triệu đồng/ha (so với ngoài mô hình). Lợi nhuận 14,5-36,3 triệu đồng/ha (tăng 4,6-15,8 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình).
Ông Phạm Thái Bình - Chủ tịch HĐQT kiêm Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An cho rằng, từ năm 2024 đến nay, kết quả thí điểm tại nhiều tỉnh, thành vùng ĐBSCL đã chứng minh hiệu quả rõ rệt của Đề án 1 triệu ha. Vấn đề hiện nay là sớm nhân rộng diện tích lên hàng chục nghìn, thậm chí hàng trăm nghìn ha, thay vì dừng lại ở những mô hình vài chục ha.
Ông Huỳnh Văn Thòn - Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời cho rằng, Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp đã được bàn thảo nhiều lần, song điểm mấu chốt hiện nay là cách tổ chức thực hiện. Doanh nghiệp cần tham gia xuyên suốt chuỗi giá trị - từ giống, vật tư, kỹ thuật, cơ giới hóa, liên kết sản xuất đến tiêu thụ.
Hợp tác xã và lực lượng khuyến nông cơ sở cần được tổ chức lại để phù hợp với sản xuất quy mô lớn. Chính quyền địa phương phải vào cuộc mạnh mẽ, cùng doanh nghiệp và hợp tác xã xây dựng kế hoạch hành động thống nhất, từ khâu sản xuất đến thu mua, chế biến.
Ông Huỳnh Văn Thòn cũng cho rằng, ngân hàng không chỉ là đơn vị cho vay mà phải trở thành một “mắt xích” trong hệ sinh thái sản xuất lúa.
“Ngân hàng cần tham gia trực tiếp, cùng doanh nghiệp và nông dân giải quyết đầu ra, chia sẻ lợi ích và rủi ro. Chỉ như vậy, hệ thống mới vận hành trơn tru, mang lại hiệu quả bền vững”, ông Thòn nói.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam khẳng định đến thời điểm hiện tại, các mô hình thí điểm sản xuất lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp đã mang lại thành công. Đó là năng suất tăng, chi phí giảm, lợi nhuận tăng và hệ số giảm phát thải được bình quân 3,7 tấn CO2/ha. Bên cạnh đó, tư duy sản xuất của người nông dân đã thay đổi.
“Họ biết sản xuất gắn quy mô lớn, ứng dụng cơ giới hoá, công nghệ số trong hợp tác xã. Như vậy là thắng lợi của đề án rồi”, ông Trần Thanh Nam nhấn mạnh.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam đề nghị Cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật sớm hoàn tất Dự thảo quy trình canh tác bền vững để trình Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Đề nghị các địa phương tổ chức tập huấn cho lãnh đạo các xã nắm được về Đề án 1 triệu ha.
Ông Trần Thanh Nam cũng đề nghị các địa phương sớm phê duyệt các dự án liên kết của các doanh nghiệp để ngân hàng có cơ sở triển khai giải ngân tín dụng. Đồng thời, quan tâm kêu gọi các doanh nghiệp, các tập đoàn đầu tư vào các nhà sử dụng rơm làm nguyên liệu.
