Hiệu quả và kỳ vọng từ Chương trình giám sát và phản biện xã hội - Bài cuối: Giải pháp và kỳ vọng
Hoạt động giám sát, phản biện xã hội (GS-PBXH) đang dần trở thành “xương sống” của MTTQ các cấp và nhận được nhiều kỳ vọng của cử tri trong việc “nói thật, làm thật”. Để chương trình GS-PBXH thực sự đi vào cuộc sống, đóng góp vào sự phát triển chung của địa phương, MTTQ các cấp không chỉ riêng tại Thanh Hóa cần khẩn trương tháo gỡ những khó khăn, bất cập và hoàn thiện cơ chế hoạt động như đã đề cập ở bài trước.
Đồng bộ các giải pháp
Đâu là giải pháp để tháo gỡ những khó khăn, phát huy hết giá trị, vai trò của GS-PBXH trong thời kì mới? Trả lời cho câu hỏi này, ông Lê Tiến Dũng - Bí thư Đảng ủy xã Thọ Phú (tỉnh Thanh Hóa) chia sẻ: Ngoài khó khăn do các quy định, chế tài và pháp lệnh dân chủ chưa thực sự được hoàn thiện, khó khăn lớn nhất đối với MTTQ trong công tác GS-PBXH là yếu tố con người. Hiện nay, MTTQ và các tổ chức thành viên chủ yếu tiến hành giám sát theo đơn đặt hàng và kế hoạch được cấp ủy, chính quyền thông qua hàng năm, các vấn đề được giám sát cũng chỉ dừng lại ở phần nổi, tức là các vấn đề mà ai cũng nhìn thấy, đơn giản, không mang tính chuyên biệt, chưa đi sâu vào các lĩnh vực phức tạp như: Xây dựng, tài nguyên, môi trường, văn hóa xã hội… Vì sao thế? Vì MTTQ thiếu những cá nhân có đủ kiến thức chuyên môn, có trình độ năng lực và quan trọng hơn là có đủ dũng khí, bản lĩnh để nói thẳng vào các vấn đề thiếu sót, sai phạm của các chủ thể được giám sát.
“Để nâng cao hơn nữa hiệu quả của GS-PBXH, cần đưa những người có đủ năng lực, trình độ, bản lĩnh vào tham gia công tác giám sát, tranh thủ thêm trí tuệ của các Hội đồng tư vấn, nhân sĩ trí thức và các chuyên gia vào các vụ việc, cuộc giám sát cụ thể. Đồng thời, tiến hành các cuộc giám sát mang tính chuyên sâu. Bên cạnh đó, công tác GS-PBXH cũng phải dám đi đến tận cùng vấn đề, tức là phải có văn bản kiến nghị, đề xuất, tiến hành giám sát kết quả từng nội dung”- ông Dũng nói.
Cũng nêu giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho công tác GS-PBXH, ông Phạm Bá Dung - Phó Chủ nhiệm CLB Hàm Rồng, Thành viên Hội đồng tư vấn của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa cũng cho biết: Ngoài yếu tố con người, để phát huy hết giá trị, vai trò của công tác GS-PBXH, chúng ta cần phải tăng cường tính Đảng trong hoạt động giám sát. Cụ thể ở đây là tăng cường chỉ đạo, quán triệt sâu rộng, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hoạt động GS-PBXH, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, tổ chức, đơn vị; chủ động, kịp thời thông tin tình hình hoạt động, nhất là việc xây dựng và thực hiện các chương trình, dự án có tác động, ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân để phục vụ cho hoạt động GS-PBXH tốt hơn.
“Hàng năm, cấp ủy các cấp cần quan tâm chỉ đạo, cho ý kiến về chương trình, kế hoạch GS-PBXH của MTTQ cùng cấp, xác định đây là nhiệm vụ thường xuyên, là kênh thông tin quan trọng trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Chính quyền các cấp quan tâm lãnh đạo việc cụ thể hóa, bổ sung, sửa đổi kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo quyền và trách nhiệm tham gia GS-PBXH trên địa bàn tỉnh; cụ thể hóa các chế tài xử lý nghiêm minh đối với hành vi cản trở hoạt động hoặc lợi dụng quyền GS-PBXH để gây tổn hại cho tổ chức, cá nhân. Tạo điều kiện bảo đảm thuận lợi cho MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện tốt công tác GS-PBXH”- ông Dung “hiến kế”.
Và những kỳ vọng
Nói về các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, bất cập của MTTQ các cấp trong công tác GS-PBXH, bà Nguyễn Thị Phương - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa cho biết: Trong giai đoạn hiện nay, MTTQ các cấp cùng các tổ chức thành viên cần khẩn trương đổi mới hình thức tuyên truyền, tiếp nhận ý kiến nhân dân. Ứng dụng tối đa công nghệ thông tin và mạng xã hội vào công tác Mặt trận; kết nối với hệ thống chính quyền điện tử để chủ động, linh hoạt, minh bạch trong phối hợp hoạt động, theo dõi tiếp thu giải quyết, giải trình các kiến nghị sau GS-PBXH. Tổ chức GS-PBXH thường xuyên, chủ động, phải đi trước một bước để phát hiện lỗ hổng và khuyết điểm trong ban hành chủ trương, chính sách hay dự án ngay từ khâu thiết kế, xây dựng. Tăng cường giám sát tính nêu gương, vai trò người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và các vấn đề dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
“Bên cạnh đó cần phải khẩn trương bồi dưỡng chuyên sâu về kỹ năng giám sát cho đội ngũ cán bộ Mặt trận và các tổ chức giám sát cộng đồng giai đoạn mới. Bố trí đầy đủ nguồn lực, kinh phí hoạt động cho Mặt trận cơ sở; thí điểm mô hình Tổ chuyên gia giám sát bao gồm các chuyên gia kỹ thuật, pháp lý và quản lý để hỗ trợ các cuộc giám sát có tính chất phức tạp. Phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò giám sát của Ban Thanh tra nhân dân và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng trong các hoạt động giám sát tại cơ sở”- bà Phương nêu.
MTTQ và các tổ chức thành viên phải khẩn trương đổi mới và nâng cao năng lực hơn nữa trong GS-PBXH, đáp ứng kỳ vọng của cử tri, nhân dân. Ông Lê Đức Dương - Trưởng ban Công tác Mặt trận khu phố Đức Hậu, phường Quảng Phú bày tỏ: “Cử tri, nhân dân đang đặt rất nhiều kì vọng và gửi gắm niềm tin vào chương trình GS-PBXH trong thời kỳ mới. Muốn xây dựng hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, mọi vấn đề cần được minh bạch hóa, trên quan điểm phát huy cao độ quy chế dân chủ ở cơ sở. Tức là dân phải được biết, được bàn và được giám sát. Tôi tin rằng, nếu chúng ta làm tốt công tác GS-PBXH, kinh tế - xã hội của tỉnh sẽ phát triển mạnh mẽ, góp phần giúp mô hình chính quyền 2 cấp hoạt động hoàn thiện và phát huy hiệu quả”- ông Dương bày tỏ.
Thực tế, trong những năm qua, hầu hết các ý kiến, kiến nghị sau GS-PBXH đều được cơ quan, tổ chức, đơn vị tiếp thu, giải trình, giải quyết theo quy định; đóng góp quan trọng trong việc phát hiện, kịp thời kiến nghị khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền. Trong thời kì mới, chương trình GS-PBXH được cử tri và các tầng lớp nhân dân đặt kỳ vọng sẽ ngày càng hiệu quả, công khai và minh bạch hơn, tập trung vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Giám sát chặt chẽ việc thực thi pháp luật, đấu tranh với các hành vi tham nhũng, tiêu cực sẽ góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
