Chuẩn bị kỹ lưỡng, thận trọng khi chuyển đổi phương tiện xanh
Ngày 25/11, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội tổ chức Hội nghị Phản biện xã hội đối với Dự thảo Nghị quyết của HĐND TP về chính sách, biện pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn TP Hà Nội.
Dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố quy định Chính sách, biện pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn thành phố Hà Nội nhằm cụ thể hóa các cơ chế, chính sách được quy định tại Điều 28 Luật Thủ đô.
Theo đó, nội dung dự thảo tập trung vào 3 nhóm chính sách trọng tâm: Hỗ trợ trực tiếp cho người dân và doanh nghiệp khi chuyển đổi phương tiện; quy định biện pháp hạn chế phương tiện phát thải và chính sách phát triển hạ tầng trạm tiếp năng lượng sạch công cộng.
Về hỗ trợ, dự thảo đưa ra mức hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho cá nhân chuyển đổi xe mô tô, xe gắn máy sang xe điện, với mức từ 20% giá trị phương tiện và ưu tiên cao cho hộ nghèo, hộ cận nghèo.
Doanh nghiệp và tổ chức được hỗ trợ lãi vay tới 30% khi đầu tư phương tiện giao thông xanh hoặc triển khai mô hình cho thuê phương tiện xanh phục vụ cộng đồng.
Các chính sách về lệ phí bao gồm hỗ trợ 50-100% lệ phí đăng ký phương tiện xanh tùy nhóm đối tượng, đồng thời miễn phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố cho các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cho thuê phương tiện giao thông xanh...
Tại hội nghị, nhiều ý kiến nhận xét đây là vấn đề hết sức cần thiết và cấp bách. Dự thảo Nghị quyết có căn cứ pháp lý rõ ràng, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội - môi trường của Thủ đô, có tiềm năng tác động lớn tới chất lượng không khí và hình thành giao thông xanh.
Các đại biểu cho rằng, đây là vấn đề tác động đến mọi người, mọi nhà, nên dự thảo cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, thận trọng, lấy ý kiến sâu rộng các ngành, các cấp, người dân. Ngoài ra, vẫn còn một số hạn chế và vướng mắc cần xử lý để chính sách phát huy hiệu quả trong thực tiễn.
Góp ý cụ thể, PGS.TS. Bùi Thị An, Phó chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Kinh tế nhất trí, việc xây dựng chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sạch phù hợp với chiến lược quốc gia và yêu cầu cấp bách của TP, song, chính sách hỗ trợ còn thiếu quy định tiêu chuẩn an toàn, thiếu cơ chế yêu cầu các tòa nhà, bãi đỗ xe triển khai trạm sạc.
"Cần có quy định tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc cho pin, trạm sạc, hệ thống phòng cháy; yêu cầu các tòa chung cư mới phải bố trí tối thiểu 5-10% diện tích để lắp đặt trạm sạc; khuyến khích xã hội hóa hạ tầng sạc gắn với cơ chế công - tư hoặc ưu đãi miễn giảm tiền thuê đất 5 năm; xây dựng cơ chế chia sẻ dữ liệu trạm sạc chung theo chuẩn quốc gia..." - Bà An nhấn mạnh.
Còn ông Vũ Thành Vĩnh, thành viên Hội đồng Tư vấn dân chủ - pháp luật cho rằng, việc hỗ trợ phát triển hạ tầng giao thông xanh là điểm yếu nhất của dự thảo. Thành phố đang thiếu trầm trọng trạm sạc công cộng, thiếu cơ chế xã hội hóa đầu tư. Nếu hạ tầng không đi trước, việc chuyển đổi phương tiện sẽ gặp bế tắc.
Từ đó, ông Vũ Thành Vĩnh kiến nghị, quy hoạch mạng lưới trạm sạc đến 2030; miễn giảm tiền sử dụng đất cho doanh nghiệp đầu tư trạm sạc; khuyến khích lắp đặt sạc tại chung cư, bãi gửi xe, tuyến phố. Đồng thời, cần bổ sung quy định về an toàn pin, phòng cháy chữa cháy, thu hồi - tái chế pin sau sử dụng; hoàn thiện tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn kiểm định xe điện...
Ở góc độ khác, theo Ths Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng thành phố Hà Nội, Nghị quyết đưa ra biện pháp hạn chế như cấm phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1, tiến tới Vành đai 2 là bước mạnh mẽ, tuy nhiên, cần rất thận trọng để tránh gây “sốc” đối với người dân, doanh nghiệp vận tải nhỏ bởi doanh nghiệp vận tải, đặc biệt các doanh nghiệp nhỏ thường có vốn đầu tư hạn chế, quay vòng chậm, chi phí mua xe mới, năng lượng sạch cao hơn. Nếu biện pháp hạn chế không đi kèm hỗ trợ tài chính mạnh, khả năng thực hiện sẽ bị “tắc”.
Do đó, cần đưa ra lộ trình chuyển đổi có tính tới khả năng tài chính của doanh nghiệp và người dân. Chẳng hạn, giai đoạn 1 ưu tiên xe buýt, xe khách lớn; giai đoạn 2 xe cá nhân, xe máy. Đồng thời, cần có quỹ hỗ trợ chuyển đổi, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vận tải nhỏ…
Kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ thành phố Hà Nội Phạm Anh Tuấn đánh giá cao công tác chuẩn bị của đơn vị tham mưu hồ sơ dự thảo. Nội dung các dự thảo được chuẩn bị cẩn thận, chu đáo, bám sát các quy định của pháp luật để xây dựng nội dung cụ thể.
“Đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu tối đa các ý kiến phản biện xã hội, rà soát và hoàn chỉnh hồ sơ dự thảo Tờ trình, Nghị quyết một cách chặt chẽ, khoa học và có văn bản trả lời các ý kiến phản biện của MTTQ Việt Nam thành phố trước khi trình HĐND thành phố xem xét, thông qua theo quy định” - ông Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh.
