Cần quy định mới về thù lao cho tác phẩm nghệ thuật đặt hàng

Thứ Năm 30/10/2025 07:48 (GMT+7)

Theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), quá trình tổng kết thi hành Nghị định số 21/2015/NĐ-CP quy định về nhuận bút, thù lao đối với tác phẩm điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh, sân khấu và các loại hình nghệ thuật biểu diễn khác có một số vướng mắc, bất cập dẫn đến khó khăn, vướng mắc trong triển khai thi hành.

Bộ VHTTDL đang dự thảo Nghị định quy định về tiền bản quyền trong các lĩnh vực: Điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh, nghệ thuật biểu diễn, báo chí, xuất bản. Theo đó, đánh giá quá trình thi hành Nghị định số 21/2015/NĐ-CP quy định về nhuận bút, thù lao đối với tác phẩm điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh, sân khấu và các loại hình nghệ thuật biểu diễn khác, nhiều bất cập đã được chỉ ra.

Về tiền bản quyền trong quá trình sáng tạo, quy định về các thành phần sáng tạo đối với tác phẩm điện ảnh, sân khấu và các loại hình nghệ thuật biểu diễn khác còn chưa rõ, một số nội dung chưa phù hợp thực tiễn trong bối cảnh phát triển của khoa học công nghệ, kỹ thuật hiện nay, việc sáng tạo nảy sinh những công việc gắn với trang thiết bị hiện đại; việc phân chia các mức và khung nhuận bút, thù lao (tiền bản quyền) còn chưa phù hợp với một số loại hình sáng tạo nghệ thuật đặc thù, chưa đảm bảo công sức đóng góp của các thành phần sáng tạo. Các cơ chế mới về đặt hàng, giao nhiệm vụ, đấu thầu để sáng tạo tác phẩm, cùng với quy định tại Nghị định số 21/2015/NĐCP cũng khiến các cơ quan, đơn vị khi thực hiện còn gặp vướng mắc.

Về tiền bản quyền trong quá trình khai thác, sử dụng: Các nội dung về đưa vào khai thác, sử dụng các quyền tác giả, quyền liên quan mà nhà nước là đại diện chủ sở hữu hoặc đại diện quản lý; quản lý, sử dụng khoản tiền bản quyền thu được từ khai thác, sử dụng này; chi trả nhuận bút (tiền bản quyền) khuyến khích khi tác phẩm được khai thác, sử dụng chưa có quy định cụ thể, do các văn bản làm căn cứ ban hành Nghị định số 21/2015/NĐ-CP đến nay đã có nhiều sửa đổi, bổ sung, thay thế.

Theo Bộ VHTTDL, thực tiễn trên cho thấy cần xây dựng và ban hành Nghị định quy định về tiền bản quyền trong các lĩnh vực: Điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh, nghệ thuật biểu diễn, báo chí, xuất bản, thay thế Nghị định số 21/2015/NĐ-CP và Nghị định số 18/2014/NĐ-CP là cần thiết, phù hợp với các quy định của pháp luật để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, khả thi, đáp ứng nhu cầu thực tiễn.

Mục đích xây dựng dự thảo Nghị định nhằm tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý để tạo hành lang vững chắc và thuận lợi cho hoạt động bảo hộ, bảo vệ và khai thác quyền tác giả, quyền liên quan mà Nhà nước là đại diện chủ sở hữu hoặc đại diện quản lý, đảm tính thống nhất, đồng bộ giữa Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2022, Nghị định số 17/2023/NĐ-CP với quy định về tiền bản quyền.

Điều quan trọng là bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tác giả, người sáng tạo tác phẩm theo phương thức đặt hàng, giao nhiệm vụ hoặc đấu thầu; thúc đẩy đổi mới, sáng tạo trong các lĩnh vực: điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh, nghệ thuật biểu diễn, báo chí, xuất bản; đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước.