BHXH Phú Thọ: Nỗ lực đưa chính sách bảo hiểm xã hội đến với chủ hộ kinh doanh
Từ ngày 01/7/2025, chủ hộ kinh doanh cá thể thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc theo Luật BHXH năm 2024. Nhận thấy đây là quy định có ý nghĩa nhân văn trong việc mở rộng “lưới an sinh”, tạo điều kiện để nhóm đối tượng này tiếp cận và hưởng các quyền lợi chính đáng về BHXH bắt buộc, BHXH tỉnh Phú Thọ đã nỗ lực đẩy mạnh tuyên truyền để vận động hộ kinh doanh cá thể tham gia BHXH.
Chủ động đưa chính sách đến với chủ hộ kinh doanh
Theo quy định tại Luật BHXH số 41/2024/QH15, chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo phương pháp kê khai thu nhập cá nhân sẽ thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc. Đây là bước tiến quan trọng trong lộ trình mở rộng diện bao phủ an sinh xã hội, góp phần bảo đảm quyền lợi lâu dài cho người lao động và chính các chủ hộ.
Theo quy định mới, chủ hộ kinh doanh cá thể (dù có hoặc không có thuê lao động) và nộp thuế theo phương pháp kê khai thu nhập cá nhân sẽ thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Chủ hộ kinh doanh tự lựa chọn mức thu nhập làm căn cứ đóng nhưng không thấp hơn mức lương cơ sở (hiện tại là 2.340.000 đồng/tháng) và không vượt quá 20 lần mức này. Số tiền phải đóng hằng tháng tương đương với 29,5% mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH, BHYT trong đó 3% vào quỹ ốm đau, thai sản; 22% vào quỹ hưu trí, tử tuất; 4,5% vào quỹ BHYT. Đặc biệt, chủ hộ kinh doanh cá thể có thể lựa chọn hình thức đóng theo tháng, 3 tháng, hoặc 6 tháng một lần tuỳ tình hình kinh doanh. Tại tỉnh Phú Thọ qua bước đầu rà soát 3.700 hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh xác định có khoảng 1.800 chủ hộ kinh doanh cá thể thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
Nhận thấy đây là nhóm tiềm năng để bổ sung vào lưới an sinh xã hội thông qua chính sách BHXH, ngay khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực, BHXH tỉnh Phú Thọ đã chủ động phối hợp với cơ quan Thuế và chính quyền địa phương rà soát các hộ có đăng ký kinh doanh; đồng thời gửi công văn hướng dẫn tham gia BHXH đúng quy định. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh Phú Thọ cũng đã xây dựng kịch bản phát triển người tham gia và kế hoạch tuyên truyền, vận động.
Cùng với giải pháp tuyên truyền qua các phương tiện thông tin đại chúng và bằng văn bản gửi tới các hộ kinh doanh cá thể, cơ quan BHXH đã đẩy việc trực tiếp tới các chủ hộ kinh doanh về phương thức đóng, thủ tục, hồ sơ tham gia để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân. Trên thực tế, chủ hộ kinh doanh là nhóm đối tượng đa dạng, từ quầy tạp hóa nhỏ đến hộ sản xuất có quy mô. Chính vì vậy, ngay khi quy định có hiệu lực, BHXH tỉnh đã tiến hành rút gọn các quy trình đăng ký thủ tục tham gia BHXH đồng thời gửi thông báo cử cán bộ xuống trực tiếp hộ kinh doanh để đôn đốc hướng dẫn việc lập hồ sơ các mẫu biểu tham gia theo đúng quy định và thường xuyên rà soát đánh giá kết quả thực hiện đồng thời phối hợp với chính quyền cấp xã mời chủ hộ kinh doanh cá thể lên để tuyên truyền, tư vấn chính sách BHXH, BHYT từ đó các chủ hộ chủ động tham gia đầy đủ theo quy định.
Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp trên, chỉ sau 2 tháng quy định có hiệu lực toàn tỉnh Phú Thọ đã có gần 500 hộ kinh doanh đăng ký tham gia BHXH bắt buộc. Và anh Hà Mạnh Dũng, Phường Việt Trì là một trong số hộ kinh doanh đăng ký tham gia BHXH ngay sau khi được cán bộ BHXH tư vấn, tuyên truyền.
Chia sẻ về quyết định tham gia BHXH của mình, anh Hà Mạnh Dũng cho biết, dù trước đó không bắt buộc tham gia BHXH nhưng anh cũng đã tham gia BHXH tự nguyện theo tư vấn, vận động từ cán bộ BHXH. “Là một chủ cơ sở kinh doanh xe máy tôi có nguồn thu ổn định nhưng nhận thấy việc có lương hưu khi về già rất có ý nghĩa chính vì vậy tôi đã quyết định tham gia BHXH tự nguyện. Ngay khi biết tin từ ngày 1/7, mình thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, tôi đã rất mừng và quyết định tham gia BHXH bắt buộc vì theo như quy định quyền lợi của tôi được mở rộng hơn”, anh Hà Mạnh Dũng phấn khởi chia sẻ.
Cũng giống như anh Hà Mạnh Dũng, chị Vương Kim Ngọc, phường Việt Trì là một trong số hộ kinh doanh cá thể thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. “Lúc đầu khi biết mình thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, tôi cũng rất lo lắng và có chút đắn đo vì mình cũng đã có tuổi liệu giờ tham gia BHXH bắt buộc thì quyền lợi có được đảm bảo không? Nhưng khi được cán bộ BHXH về tận cơ sở tư vấn, giải đáp những thắc mắc tôi nhận thấy mình thật may vì thuộc diện đối tượng bắt buộc tham gia BHXH. Bởi tham gia BHXH từ bây giờ khi về già tôi sẽ an tâm hơn vì có lương hưu và có được thẻ BHYT khám chữa bệnh miễn phí”, chị Vương Kim Ngọc chia sẻ.
Quyết liệt đưa chính sách vào đời sống
Anh Hà Mạnh Dũng và chị Vương Kim Ngọc chỉ là một trong số những hộ kinh doanh cá thể thông qua sự vận động, tuyên truyền của cán bộ BHXH đã tham gia ngay BHXH bắt buộc khi quy định có hiệu lực. Điều này cho thấy, khi chính sách được ban hành, việc chủ động đưa chính sách tới người dân có ý nghĩa rất lớn. Đặc biệt, chính sách mới tác động đến một bộ phận không nhỏ người dân.
“Chủ hộ kinh doanh là nhóm đối tượng đa dạng, từ quầy tạp hóa nhỏ đến hộ sản xuất có quy mô. Hơn nữa đây là giai đoạn chuyển đổi nhận thức, nên nếu chỉ áp dụng chế tài hoặc tuyên truyền đơn thuần sẽ không đủ, điều quan trọng là phải “giải thích đúng, tiếp cận đủ”, để người dân hiểu được ý nghĩa lâu dài của việc tham gia BHXH” chính vì vậy, công tác tuyên truyền đối với nhóm đối tượng này theo hướng mềm dẻo, linh hoạt “ - Bà Nguyễn Thị Bích Liên, Phó Giám đốc BHXH tỉnh Phú Thọ khẳng định.
Bước đầu việc vận động, đưa chính sách đến với hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh đã đem lại kết quả đáng khích lệ. Song theo BHXH tỉnh Phú Thọ, con số gần 500 hộ kinh doanh cá thể tham gia BHXH bắt buộc vẫn là con số khiêm tốn trong tổng số 1.800 hộ kinh doanh cá thể của toàn tỉnh bắt buộc phải tham gia BHXH bắt buộc. Chính vì vậy, theo bà Nguyễn Thị Bích Liên, BHXH tỉnh sẽ chỉ đạo quyết liệt để chính sách đi vào cuộc sống, bảo đảm mọi người dân đều được thụ hưởng lưới an sinh bền vững.
Về giải pháp cụ thể, bà Nguyễn Thị Bích Liên cho biết, cơ quan BHXH sẽ chỉ đạo các phòng nghiệp vụ và BHXH cơ sở tập trung, mở rộng diện rà soát; sàng lọc dữ liệu nhóm đối tượng thuộc hộ kinh doanh có kê khai thuế để phân loại từng nhóm đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc theo lộ trình; tập trung triển khai hướng dẫn, tuyên truyền, vận động các chủ hộ kinh doanh đăng ký đóng BHXH bắt buộc theo đúng quy định pháp luật.
Cùng với đó, chủ động phối hợp với chính quyền các xã, phường đẩy mạnh tuyên truyền; truyền thông qua website của BHXH tỉnh và các kênh truyền thông điện tử như: Fanpage Facebook, Zalo... Đặc biệt, cán bộ BHXH cơ sở sẽ tổ chức các đợt tuyên truyền trực tiếp đến các chủ hộ kinh doanh, người lao động tại các hộ kinh doanh về quy định tham gia BHXH bắt buộc...
