Sửa tư duy

Lâu nay không chỉ là người dân Thủ đô, mà các tổ chức, doanh nghiệp có nhu cầu đầu tư, phát triển kinh doanh ở Hà Nội đều thuộc lòng câu nói: “Hà Nội không vội được đâu”. Câu nói đó ám chỉ sự nhiêu khê, rườm rà của các thủ tục hành chính, cùng với đó là sự nhũng nhiễu của không ít cán bộ, công chức khi giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp. Câu nói trên khiến các nhà đầu tư “sợ phát khiếp” mỗi khi phải tới các cơ quan công quyền giải quyết các thủ tục hành chính, bởi điều đó đồng nghĩa với việc phải có “phí bôi trơn” thì cỗ máy mới vận hành nhanh được.

Đó là lý do khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị lãnh đạo Hà Nội cần phải sửa câu nói trên thành “Hà Nội không vội không xong” đã nhận được tràng pháo tay đồng tình tán thưởng của toàn hội trường, nơi có lãnh đạo các bộ, ngành và hơn 1.500 đại biểu tham dự, trong đó có hàng trăm nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và nước ngoài đang có đề xuất, mong muốn đầu tư các dự án trên địa bàn thành phố. Người đứng đầu Chính phủ cho rằng, sửa được câu nói đó đồng nghĩa với việc Hà Nội đã tạo nên những đột phá trong chỉ đạo, điều hành, tạo môi trường đầu tư thuận lợi cho tổ chức, doanh nghiệp.

Hiện trạng “Hà Nội không vội được đâu” là một vấn nạn nhức nhối trong nhiều năm qua của Thủ đô, ai cũng biết nhưng lại không dễ để xóa bỏ hay sửa đổi câu nói cửa miệng ấy. Chưa kể đến sự nhũng nhiễu, tiêu cực của cán bộ, công chức tại các cơ quan hành chính, chỉ riêng các quy định rườm rà về thủ tục hành chính cũng đã khiến nhà đầu tư “phát sốt, phát rét”. Ngay cả khi đã cố gắng hoàn thành đúng quy định của các loại “giấy phép mẹ, giấy phép con”, thì các nhà đầu tư cũng còn phải đối mặt với việc chi ra khoản phí bôi trơn không nhỏ cho vô số “cửa” mà họ phải “gõ”.

Nhiều người cho rằng nói như vậy có vẻ hơi ngoa và “oan” cho các sở, ban, ngành của TP Hà Nội, bởi sự rườm rà về thủ tục hành chính là tình hình chung cả nước, còn sự nhũng nhiễu, tiêu cực của một bộ phận cán bộ, công chức thì ở đâu mà chẳng có. Xin thưa ngay rằng, không phải vô cớ mà người dân, các tổ chức, doanh nghiệp lại đặt ra câu nói dân dã “Hà Nội không vội được đâu”. Tất nhiên là hiện tượng nhũng nhiễu, tiêu cực thì ở địa phương nào cũng có, song có vẻ như ở Hà Nội thì vấn nạn đó đã ở mức độ trầm kha đòi hỏi phải nhanh chóng “giải phẫu” mới mong cứu được môi trường đầu tư.

Có không ít doanh nghiệp cả trong nước, ngoài nước từng than phiền khi đến các cơ quan công quyền của Hà Nội để giải quyết thủ tục hành chính đã phải đi lại rất nhiều lần gây lãng phí, tốn kém cả về thời gian, công sức và tiền bạc. Thay vì việc các cơ quan nhà nước phải niêm yết công khai các thủ tục hành chính, trình tự giải quyết công việc thì người dân, doanh nghiệp phải tự tìm hiểu để rồi nay thì thiếu loại giấy tờ này, mai thiếu loại giấy tờ khác, không thể chỉ một lần mà hoàn chỉnh được hồ sơ. Đó là còn chưa kể đến thái độ phục vụ của không ít cán bộ, công chức hết sức hống hách, cửa quyền khiến người dân, doanh nghiệp hoang mang không biết phải làm thế nào cho đúng.

Việc phải đi lại nhiều lần đối với người dân sẽ khiến họ ngại ngần và rồi chặc lưỡi dùng phí bôi trơn lót tay cho cán bộ, công chức giải quyết thủ tục hành chính để được giải thích cặn kẽ, hướng dẫn đầy đủ các bước, các loại giấy tờ cần thiết hoàn thiện hồ sơ, đôi khi là để “khoán” cho những người thực thi công vụ làm giúp từ A đến Z, cho đỡ mất công đi lại mà chẳng được việc gì. Lạ ở chỗ người dân đi lại năm lần bảy lượt không làm xong các thủ tục hành chính, nhưng nếu “nhờ” cán bộ, công chức giải quyết “hộ” bằng việc lót tay phong bì thì mọi thủ tục xem ra có vẻ hết sức nhẹ nhàng, nhanh chóng.

Còn đối với tổ chức, doanh nghiệp thì khỏi cần phải nói, sự nhiêu khê, nhũng nhiễu của cán bộ, công chức các cơ quan công quyền là một nỗi ám ảnh đáng sợ, bởi họ có thể mất bạc tỷ, thậm chí chục tỷ, trăm tỷ đồng nếu bị chậm giải quyết thủ tục hành chính đôi ba ngày, hay dăm bữa nửa tháng. Có những doanh nghiệp chỉ bị phát sinh, đội giá thành sản phẩm do bị ách tắc các thủ tục hành chính, song cũng không ít doanh nghiệp mất hẳn cơ hội sản xuất, kinh doanh, không thể cạnh tranh nổi với những đối thủ khác vì các cơ quan công quyền “om” không giải quyết các thủ tục hành chính.

Và lẽ tất nhiên là để không bị mất cơ hội làm ăn, muốn kịp thời nắm bắt thời cơ đầu tư sản xuất, kinh doanh thì các doanh nghiệp có cách nào khác hơn là dùng phí bôi trơn cho những người đang trực tiếp giải quyết các thủ tục hành chính cho họ. Lâu dần cái thói quen phải có phong bì lót tay thì mọi việc mới trôi của một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức Thủ đô đã trở thành vấn nạn “Hà Nội không vội được đâu”. Nay, với yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ là sửa câu nói đó thành “Hà Nội không vội không xong” đòi hỏi các cấp chính quyền, sở, ban, ngành của Hà Nội phải kịp thời chấn chỉnh những biểu hiện lệch lạc, nhũng nhiễu, tiêu cực, với mục tiêu cải thiện môi trường đầu tư của Thủ đô. Sửa câu nói cửa miệng đó chính là sửa tư duy để phát triển.